नेपालमा ६७ लाख Demat खाताधारक, तर सक्रिय Meroshare प्रयोगकर्ता मात्र ४० लाख!
Introduction:
नेपालको पूँजी बजारले पछिल्लो दशकमा उल्लेखनीय प्रगति गर्दै आएको छ। Central Depository System and Clearing Ltd. (CDSC) ले २०८१ साल जेठ १ (May 15, 2025) सम्मको अद्यावधिक तथ्यांक सार्वजनिक गरेसँगै, बजारको डिजिटल पहुँच र सक्रियता बारे महत्वपूर्ण विवरणहरू उजागर भएका छन्। यस लेखमा हामी CDSC का पछिल्ला तथ्यांकहरूको विश्लेषण गर्दैछौं।
मुख्य तथ्यांकहरू (CDSC Stats at a Glance):
| विवरण | संख्या |
|---|---|
| लाभग्राही (BO) खाता संख्या | ६७,५२,९९० |
| Meroshare प्रयोगकर्ता (कुल) | ५८,१६,४०९ |
| सक्रिय Meroshare प्रयोगकर्ता | ४०,०२,८०४ |
| सूचीकृत कम्पनीहरू | २५३ |
| सूचीकृत म्युचुअल फन्ड | ४६ |
| सूचीकृत ऋणपत्र (Debenture) | ७५ |
| कुल सूचीकृत शेयर | १४,३२३,२७६,३५८ |
| Demat मा रहेका शेयर | १३,९४७,९१३,१२९ |
Meroshare पहुँचमा विस्तार, तर सक्रियता घट्दो क्रममा?
CDSC का अनुसार ६७ लाखभन्दा बढी Demat खाता खोलिएको छ, तर Meroshare प्रणालीमा दर्ता भएका प्रयोगकर्ता मात्र ५८ लाख छन्। यसमा पनि सक्रिय प्रयोगकर्ता संख्या झरेर ४० लाखमा सीमित भएको छ। यसको अर्थ, करिब १८ लाख Meroshare प्रयोगकर्ता हाल शेयर बजार गतिविधिमा निष्क्रिय छन्।
यसले देखाउँछ कि धेरै लगानीकर्ताहरूले खाता खोले पनि नियमित रूपमा IPO आवेदन, शेयर खरिद-बिक्री, वा रिपोर्ट हेर्ने जस्ता डिजिटल सेवा उपयोग गरिरहेका छैनन्।
शेयर बजारमा डिजिटल रूपान्तरण तीव्र:
Demat प्रणालीमा सूचीकृत शेयरमध्ये ९७.३८% शेयरहरू परिसकेको देखिन्छ। यसले नेपालको पूँजी बजारमा डिजिटल प्रविधिको सफल कार्यान्वयन देखाउँछ। हाल ११९ वटा Depository Participant (DPs) Meroshare प्रणालीमा जोडिएका छन् जसले लगानीकर्ताहरूलाई सेवा दिइरहेका छन्।
IPO मा चासो: हाल २ वटा सार्वजनिक निष्कासन (Public Issue)
हाल CDSC को रिपोर्ट अनुसार दुई वटा सार्वजनिक निष्कासन (IPO) प्रक्रियामा छन्, जसमा हजारौं लगानीकर्ताको सहभागिता हुने अपेक्षा गरिएको छ।
निष्कर्ष:
नेपालको पूँजी बजार डिजिटल पहुँचमा निकै अगाडि बढेको छ। तर, सक्रियता अझै चुनौतिपूर्ण छ। Meroshare जस्ता डिजिटल माध्यमहरूलाई प्रभावकारी बनाउँदै लगानीकर्तालाई शिक्षित गर्नु आजको आवश्यकता हो। CDSC तथा सम्बन्धित निकायहरूले जागरूकता अभियान, सजिलो प्रणाली तथा मोबाइलमैत्री सेवा प्रवाह गरेर निष्क्रिय खाताहरूलाई सक्रियतामा रूपान्तरण गर्नुपर्ने देखिन्छ।
Nepal Stock Market,
CDSC Stats 2025,
Meroshare Users Nepal,
Active Demat Accounts,
Digital Share Nepal,
Meroshare IPO,
Nepal Investment Data
Post a Comment